Handhaving aan de deur!
De overheid draagt zorg voor de handhaving de regels waar u als bedrijf aan moet voldoen. Bedrijven bellen ons meestal vanwege gestelde overlastproblemen door geluid, geur, trilling, verkeer en parkeren, transport van dieren, asbestproblematiek, gestelde illegale nieuwe bebouwing of uitbreiding van bebouwing zonder omgevingsvergunning of het gebruik van het bedrijfspand of bedrijfsterrein voor andere bedrijfsactiviteiten dan is toegestaan.
Tijdig actie ondernemen
Een bedrijf dat een bestuursdwangmaatregel krijgt opgelegd of geconfronteerd wordt met het (voornemen tot het ) opleggen van bestuursrechtelijke dwangsom van een gemeente, regionale uitvoeringsdienst of inspectiedienst, moet tijdig in actie komen. Dat kan ook, want na een constatering volgt vrijwel altijd een brief met de vermelding van de geconstateerde overtreding(en) en een verzoek om daarover een zienswijze in te dienen. Is sprake van een spoedeisend geval, dan kan de overheid besluiten om deze stap, waarin eerst een voorwaarschuwingsbrief wordt gestuurd, over te slaan en direct een handhavingsbesluit of zelfs maatregelen te nemen.
Dit is hoe dan ook een belangrijk moment waarop adequaat gereageerd moet worden, omdat wettelijk is geregeld dat heel snel dwangsommen kunnen verbeuren.
In sommige gevallen past de handhavende instantie bestuursdwang toe, in plaats van het opleggen van een dwangsom. Dit gebeurt meestal als er een spoedeisend belang is, dus er direct iets moet gebeuren. Bijvoorbeeld het opruimen van verontreiniging, het dichtspijkeren van een café als gevolg van een verdenking van drugshandel of het nemen van acute maatregelen bij het transport van dieren.
In verreweg de meeste gevallen ontvangt u een dwingend geformuleerde waarschuwingsbrief om de geconstateerde overtreding binnen een genoemde termijn te beëindigen. Daarbij wordt in de brief aangegeven dat bij een ongewijzigde situatie een dwangsombesluit zal worden genomen met daarin altijd een stevige dwangsom en korte hersteltermijnen om flinke druk te zetten. In sommige gevallen zien wij dat de overheid expliciet aangeeft dat een aanvraag moet worden ingediend voor een toestemming, zoals een omgevingsvergunning om een overtreding te legaliseren. Dat wil dan in de praktijk nog niet zeggen dat een dergelijke toestemming dan ook wordt verleend. Wij zien dat ook in dat geval een aangevraagde omgevingsvergunning nog weleens wordt geweigerd. Belangrijk is daarbij de inhoud van de motivering van het weigeringsbesluit.
Spoedprocedure
Het opleggen van een dwangsom is in veel gevallen (zeer) belastend voor het bedrijf. Is eenmaal een dwangsombesluit of bestuursdwangbesluit opgelegd, dan is vaak een voorlopige voorziening nodig waarbij gevraagd wordt om het handhavingsbesluit te schorsen. Na een schorsing is de druk van de ketel en kan het verdere verloop van de bezwaarprocedure rustig worden afgewacht. Het tijdig indienen van een verzoek om schorsing kan voorkomen dat heel snel al dwangsommen worden verbeurd als gevolg van de geldende wetgeving.
Het verzoek om een voorlopige voorziening heet ook wel een bestuursrechtelijk kort geding. De voorzieningenrechter bekijkt aan de hand van het verzoekschrift allereerst of inderdaad wel sprake is van een overtreding. Vervolgens onderzoekt de voorzieningenrechter globaal of de bezwaren van het betrokken bedrijf steekhoudend zijn aan de hand van een bezwaarschrift of een beroepschrift dat gekoppeld is aan het schorsingsverzoek.
Wat doet HABITAT?
Ondanks de grote belangen en kosten die kunnen spelen in een handhavingsprocedure, gaat er veel mis aan de kant van de overheid. Het is daarom in de praktijk altijd verstandig om een ontvangen (voorgenomen) handhavingsbesluit juridisch te laten toetsen en zo nodig een zienswijze of een bezwaarschrift in te (laten) dienen.
HABITAT beoordeelt in hoeverre inderdaad sprake is van een of meer overtredingen en adviseert over de vraag of het verstandig is om te voldoen aan de opdracht om de overtreding te beëindigen of verder in actie te komen tegen de handhavingsprocedure. De uitkomst kan ook zijn dat er een kans is dat de overtreding gelegaliseerd kan worden met een omgevingsvergunning of andere toestemming van de overheid. Regelmatig blijkt het opbouwen van een goed contact met gemeenteambtenaren een efficiënte weg naar een oplossing te zijn, waarbij de geconstateerde overtreding wordt gelegaliseerd of met goede werkafspraken de overtreding kan worden beëindigd zonder een formele oplegging van een dwangsom.
Uiteraard beoordeelt HABITAT ook of een opgelegde dwangsom voldoet aan de wettelijke eisen en met name of de inhoud voldoende duidelijk is en bespreekt met u of een schorsingsverzoek moet worden ingediend bij de voorzieningenrechter.
